Silaj yapılmadan ekonomik bir hayvancılık düşünelemez. Mısır bitkisi silaj yapımında kullanılacak en önemli bitkilerin başında gelmektedir. Silajlık mısır, yüksek düzeyde kolay parçalanabilen karbonhidrat içeriği ve uygun sıkışma kolaylığı dolayısıyla, en kolay silolanabilen yem bitkisi özelliğini de taşımaktadır. Bu özelliklerinin yanısıra geviş getiren hayvanlar tarafından sevilerek tüketilmesi ve enerjice zengin olmasından dolayı vazgeçilmez bir kaba yem kaynağıdır.
TOPRAK HAZIRLIĞI VE EKİM ZAMANI:
Silaj amaçlı yetiştirilecek mısırın ekim tarihinin belirlenmesi için ilk ve son don tarihleri, hava sıcaklığı ve ön bitkinin tarlayı terk ettiği tarihin bilinmesi önem taşımaktadır. Ayrıca toprak işleme yöntemleri, mısırın ana ve ikinci ürün olarak ekimi ile ön bitkinin durumuna bağlı olarakda değişiklik gösterir. Genellikle bölgelere göre değişmek üzere, sulanabilen alanlarda ana ürün olarak silajlık mısır ekimi; Nisan-Mayıs, ikinci ürün olarak ekimi ise Haziran-Temmuz aylarında yapılmaktadır. Silajlık mısır ikinci ürün olarak yetiştirilecek ise, ana ürünün tarlayı terk etmesinden sonra, sürüm işlemini takiben külvülatör veya diskaro ile toprak parçalanır ve kürüm çekilerek toprak ekilecek kıvama getirilir.
EKİM YÖNTEMİ:
Silajlık mısır ekimi; çapalama, sulama, diğer bakım işlerinin kolaylığı ve silaj makinası ile hasadının kolaylığından dolayı sıraya ekim tavsiye edilir. Ülkemizdeki silaj makinalarının büyük çoğunluğu mısır tek veya çift sıra olarak hasat yapabildiği düşünülürse sıraya ekim bir zaruret olmaktadır. Sıraya ekim pnömatik mibzer ve pamuk mibzerin ayarlanmasıyla yapılır. pnömatik mibzer ile sıra üzeri bitki aralığı istenilen ölçüde ayarlanmaktadır. Ekimde sıra arası mesafe 60-70 cm, sıra üzeri mesafe 12-20 cm olması gerekmektedir. Silajlık mısır ekimi, yeşil aksamın tümü değerlendirildiğinden daha sık yapılmalıdır.
GÜBRELEME:
Genel olarak; 15-20 kg/da saf Azot (N) ve 15-20 kg/da saf Fosfor (P2O5) silajlık mısır için yeterli olmaktadır. Verilecek azotun yarısı ekim ile birlikte fosforun tamamı, azotun diğer yarısı bitkiler 4-5 yapraklı olduğunda karıklara, yaprak aralarına kaçırmadan verilmelidir.
Örneğin: 40 kg/da (18-46 DAP) ile ekim yapılıp üzerine 40 kg/da Amonyum Nitrat atılarak yeterli gübreyi verebiliriz. Daha sağlıklı bir gübreleme yapabilmemiz için toprak analizi yapılmalıdır. Bu şekilde eksik besinler tespit edilerek ihtiyaca göre ilave miktarları toprağa atarak, ekonomik ve uygun gübreleme yapabiliriz.
BAKIM VE SULAMA:
Bitkiler 4-5 yapraklı dönemde iken lister çapası yapılır. Böylece hem sulama için karık açılmış hem de boğaz doldurma işlemi yapılmış olur. Lister çapasıyla yabancı otlarda kontrol altına alınır. Karıklar açıldıktam sonra ilk su verilir.
Toprak üzeri aksamı büyük bir bitki olan mısırın su tüketimi fazladır. Bitki boyu 1.5 m'‘yi geçtikten sonra ve özellikle tepe püskülü çıkarma, döllenme ve dane bağlama dönemlerinde su tüketimi en yüksek seviyede olduğundan bolca sulanmalıdır. Bu dönemlerde bitkiye su stresi yaşatılması yüksek verim kayıplarına yol açar.
HASAT VE SİLAJ YAPIMI:
Mısır silajının yem değeri mısır danesinin olgunluk durumuna, koçan oranına ve kuru madde içeriğine göre büyük değişim göstermektedir. Silaj yapılacak mısırın en iyi hasat zamanı: danelerin süt olumu dönemini tamamlayıp hamur olumuna girdiği dönemdir. Hasat edilen mısırlar en kısa zamanda silo çukurlarına doldurulur ve traktör yardımıyla sıkıştırılır. Bitki hücreleri silolama esnasında tam olarak ölmediğinden ortamdaki oksijeni tüketerek karbondioksit üretirler. Ayrıca ortamdaki diğer mikroorganizmalar bu esnada faaliyetlerini arttırması sonucu oluşan fermantasyonla besin maddeleri kaybı azalır. Bu nedenle silajlık mısır materyali fazla bekletilmeden iyice sıkıştırılarak, kaliteli silaj üretimi için gerekli olan laktik asit bakterilerinin erken çoğalması teşvik edilmelidir. İyice sıkıştırılan materyalhava almayacak şekilde özel plastik örtü ile örtülür. Silo kapatıldıktan sonra 1.5-2 ay içerisinde kullanıma hazır hale gelir. Mısır silajı et ve süt sığırları başta olmak üzere koyun ve atlar için önemli bir kaba yem materyalidir. 1 dekardan 6-10 ton silaj elde edilir.
